“Provinciale Staten, hebben jullie wel wat te zeggen gehad over het afvalwater uit de oliewinning van de Nederlandse Aardolie Maatschappij?” Die vraag stelt actiegroep Stop Afvalwater Schoonebeek aan de provincie.
Eerder stuurden Gedeputeerde Staten aan staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) een brief. Daarin staat dat de Gedeputeerde Staten snappen dat de NAM kiest voor het injecteren van afvalwater uit de oliewinning in een leeg gasveld onder Schoonebeek.
De actiegroep is benieuwd of het parlement van de provincie deze brief ondersteunt. “Allereerst ben ik benieuwd of u net als de gemeenteraden van Coevorden en Emmen kans hebt gehad om iets te vinden van deze brief, voordat deze naar Den Haag is verstuurd?”, vraagt Jenneke Ensink van Stop Afvalwater Schoonebeek (SAS) aan de Provinciale Staten.
SAS heeft namelijk de indruk van niet. En daarnaast wil Ensink graag weten of het parlement alsnog in actie wil komen.
Wel of niet logisch en navolgbaar?
Volgens Ensink omschrijft de provincie in de brief aan de staatssecretaris dat de keuze van de NAM voor het injecteren van het afvalwater in Schoonebeek als ‘logisch en navolgbaar’. Dat vindt Ensink opvallend, omdat het Staatstoezicht op de Mijnen nog niet tevreden is en om aanvullende onderzoeken heeft gevraagd. “En ook de Tweede Kamerleden hebben recent meer dan 50 vragen aan de staatssecretaris gesteld?”, verduidelijkt Ensink haar vraag.
Om tot een ‘reflectie’ op de plannen van de NAM te komen hebben de colleges van de provincie en de gemeenten Emmen en Coevorden onderzoeksbureau TNO gevraagd de plannen en onderzoeksrapporten van de NAM te beoordelen. “Waarom heeft de provincie het onderzoek niet verbreed? Waarom is er niet aangedrongen op een Milieu Effect Rapportage (MER)? Dat dit is gebeurd vinden wij nu juist onlogisch en onnavolgbaar”, aldus Ensink.
Afvink-cultuur
De ‘reflectiebrief’ die Gedeputeerde Staten namens de provincie aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft gestuurd, is volgens de actiegroep koren op de molen van het ministerie.
“Reflectiebrieven worden in Den Haag helaas niet gelezen als een soort voorzichtige tussenstap. De Tweede Kamerleden die bij ons op bezoek waren waarschuwden hier al voor. Er moeten bij de beoordeling van de vergunning ‘vinkjes’ kunnen worden gezet en deze reflectiebrief is een onderdeel hiervan.”
Ensink doelt er op dat er door het ministerie ‘vinkjes’ gezet worden bij: ja, we hebben de regionale overheden om advies gevraagd en ja, we hebben de bevolking erbij betrokken.
Ongelijk speelveld
En daarmee komt Ensink bij het volgende pijnpunt: het betrekken van de Schoonebeker bevolking en de daarvoor opgetuigde Ontzorgtafel. “We voelen ons in dit proces gemangeld door de overheid.”
Volgens Stop Afvalwater Schoonebeek is niet heel het dorp vertegenwoordigd aan die Ontzorgtafel. Daarnaast mag volgens Ensink alleen gepraat worden en afspraken gemaakt worden over als er iets mis gaat met de afvalwaterinjectie, de aardoliewinning of als er toch een aardbeving van 3 op de schaal van Richter komt. Alternatieven voor het afvalwater of de oliewinning zijn geen onderwerp aan die tafel.
“Het blijven afspraken op mijnbouwniveau waarbij duidelijk sprake is van een ongelijk speelveld en waar inwoners in een hele bijzondere en zeer onwenselijke positie terechtkomen”, aldus Ensink.
Al zitten er vijfhonderd inwoners uit Schoonebeek aan die tafel, dan nog is er volgens SAS sprake van een ongelijk speelveld met partijen als de NAM en het ministerie waar alle deskundigheid zit. “Zorgt u ervoor dat er een onafhankelijke geoloog en jurist naast de inwoners komen te staan? Gaat u voor de inwoners van uw provincie het kader juridisch en financieel toetsen?”
En de afspraken die aan die tafel worden gemaakt, moeten volgens SAS gewoon in de vergunningen van de NAM komen te staan. “Zijn er bovenwettelijke afspraken dan dienen deze bestuursrechtelijk worden vastgelegd.” SAS is bang dat het anders een document zonder status gaat worden.
Waar is de provincie?
Samengevat is de vraag van de actiegroep: waar zijn Provinciale Staten en de regionale overheden in dit verhaal? “De provincie is toehoorder. Maar onttrekt de provincie zich nu van de morele zorgplicht voor haar inwoners? Er worden notabene mijnbouwafspraken met uw inwoners gemaakt en de regionale overheid staat erbij en kijkt er naar.”
Vervolgens deelde Ensink nog een sneer uit: “Totdat het over een bijdrage uit de aardolieopbrengsten direct voor de regio ging. Toen sprongen alle regionale overheden naar voren…”
Directeur Reinder Hoekstra van Natuur en Milieufederatie Drenthe pleitte gisteravond tijdens een infoavond van de actiegroep ook al voor een actievere rol van de regionale overheden. “Nergens wordt aan inwoners echt invloed gegund op de door de NAM aangereikte oplossing.”
Hoekstra wijst alleen niet met een beschuldigende vinger naar de olie- en gasreus. “Voor de NAM is het een lastig verhaal. Ze willen een goede buur zijn, maar aan de andere kant willen ze ook olie winnen.” Daarom is daar een mooie rol voor de lokale en regionale overheid weggelegd, meent hij. Die houden zich naar zijn idee te veel op de achtergrond. “De overheid dient het onderzoekstraject op zich te nemen.”
Niet iedereen bij ons tegen aardoliewinning
Ensink legt de Staten uit dat er binnen de actiegroep mensen zijn die faliekant tegen de fossiele industrie zijn, maar er zijn ook mensen die de transitie van fossiele naar schone duurzame energie z’n tijd gunt. “Onze gemeenschappelijke deler zijn de zorgen over wat de NAM wil: het lozen van afvalwater onder onze huizen en alle risico’s die daar bij horen voor mens en milieu. Echter er lijken echt wel veiligere en meer circulaire varianten te zijn, die simpelweg ander onderzoek vragen.”
Ensink doelt vooral op de ‘methode Colenbrander’. Deze oud-Shell-ingenieur bedacht een systeem waarbij de miljoenen liters water waarmee de NAM stoom maakt om de dikke stroperige aardolie te kunnen winnen, na gebruik niet in het lege gasveld stopt, maar gaat hergebruiken om opnieuw stoom te maken voor de oliewinning. Zo ontstaat een gesloten systeem zonder veel afvalwater.
Lauwe reactie PS
Er kwam vooralsnog niet veel reactie uit de Provinciale Staten op het betoog van actiegroep Stop Afvalwater Schoonebeek. En de vragen die er wel kwamen plus de antwoorden daarop, waren de afgelopen tijd al uitgebreid aan de orde geweest in de media en de gemeenteraden van Emmen en Coevorden.
Fenneke Mensen-Maat (PvdA) wilde weten waarom er niet eerder aan de bel getrokken is? Saskia Peeks (PvdD) wilde weten of Stop Afvalwater Schoonebeek ook contacten heeft met Stop Afvalwater Twente. Het is de vraag of de actiegroep met deze vragen geholpen is en of de Staten hebben willen horen wat SAS probeerde duidelijk te maken.
Binnenkort komt er een tweede kans voor de actiegroep. De SP heeft de afvalwaterinjectie op de agenda van een volgende PS-vergadering gezet.
Bron: RTV Drenthe