Schoonebeek, 19 mei 2023,
Beste lezers NAM en EZK, B. Bouwmeester en Klachtencommissie Rijksoverheid,
Mijn reactie t.a.v. de mail van B. Bouwmeester, gedateerd 16-5-2023, met bijlage de brief aan bewoners van Schoonebeek en de mail van dezelfde schrijver, gedateerd 19-5-2023, aan colleges B&W Schoonebeek en Coevorden.
Een selectie van mijn kritiek op de eerste brief hierna:
- In de meest recente brief die meneer B. Bouwmeester wil sturen aan de dorpsbewoners van Schoonebeek schrijft hij dat ‘allemaal dorpsgenoten van u [in gesprek waren met NAM en EZK]’ hetgeen impliceert dat er veel bewoners aan tafel zaten. Fatsoenlijker zou het zijn om deze suggestie niet te wekken omdat er vier mensen aan tafel zaten van DBS en zeer weinig dorpsgenoten op persoonlijke titel. Er zaten meer mensen achter en bij de tafels, zoals werkgevers en belanghebbenden, voor wat betreft het doorzetten van de activiteiten. Ook waren er toehoorders namens de politiek. Veel van de aanwezige dorpsbewoners zijn gedurende het proces opgestapt.
- Ik citeer een stuk tekst uit een van de mails van een van deze bewoners: ‘[…] echter ik wil niet bijdragen aan het beeld in Den Haag dat er in Schoonebeek een draagvlak is voor deze operatie (en draagvlak creëren is voor Den Haag de belangrijkste functie van de ontzorgtafel).’ Dit vat de frustratie, die er ook waren, bij de tafelgesprekken samen.
- Toen in augustus/september vorig jaar de eerste stappen werden gezet met die gesprekken werd de suggestie gewekt dat bewoners mee konden praten over zaken die later taboe werden verklaard; zoals wel of geen afvalwater injecteren, welke variant voor de verwerking (variaties van gewoon doorgaan op de oude voet of een circulair systeem) en over financieel voordeel voor de bewoners van Schoonebeek. Ten onrechte wordt in de brief van B. Bouwmeester gezegd dat dit niet zo was.
- Het is mij opgevallen dat gedurende het ‘spoor’ er vaak gestuurd werd en diverse andere zaken dan werden besproken. Één voorval: tijdens een vergadering werd flink ingezet door de bewoners en ineens was het koffiepauze en na de pauze werd de discussie niet voortgezet maar een gelikte presentatie gehouden door de NAM. Dit vond vorig jaar plaats tijdens gesprekken waar B. Bouwmeester nog niet bij was. En verder beriep de NAM zich op de paternalistische houding uit het verleden met het benadrukken van de historische goede verstandhouding tussen hen en de bewoners van Schoonebeek, implicerend dat die vast allemaal voor het injecteren van afvalwater zouden zijn. Ik kan niet genoeg benadrukken dat die verstandhouding er was voordat er sprake was van ernstige milieuvervuiling waar de fossiele industrie debet aan is.
- De NAM benadrukte in die eerste gesprekken dat er niets fout was gegaan in Twente. Uit latere rapporten en zelfs de onder toezichtstelling door/van SodM toont een ander verhaal. Problemen werden gebagatelliseerd en het was een dusdanig technisch verhaal dat het moeilijk uit te leggen was aan ons leken. Waarop ik om Jip en Janneke taal heb gevraagd, hetgeen volgens de NAM moeilijk was gezien de omvangrijke rapporten waarover de NAM zich dan moest buigen. Er werd gezegd dat het heus allemaal veilig was en volgens prachtige nieuwe verantwoordde materialen oftewel zoals Wim Kan ooit in 1976 zei: ‘Ga maar lekker slapen, trek de dekens maar over je heen. Doe de oogjes maar dicht. Het komt wel goed. Niet zo reuze goed, maar dat hoeft ook …’
- Het toezeggingenkader is juridisch niet juist. Het heeft pas juridische waarde als de afspraken uit dat kader meegenomen en geborgd worden in de vergunning van EZK.
- En ook al zou mijn punt 5 opgenomen worden dan klopt het nog niet en ik noem slechts 3 punten:
- er is geen garantie gegeven voor wat betreft eventuele schadeclaims van de bewoners bij aardbevingen. Inmiddels is in de pers naar voren gekomen dat schadeafhandeling, ook die volgens het Limburgse model, bij een claim nog steeds de bewoners dienen te bewijzen en duidelijk is na het debacle Groningen dat de NAM, De Nederlandse Staat en Energiebeheer Nederland (EBN) geen verantwoordelijkheid op zich nemen.
- er is gezegd dat de NAM stopt als er een aardbeving 3 op de schaal van richter plaatsvindt. Er kan alleen bepaald worden hoeveel magnitude de aardbeving ter plekke had als er een tiltmeter in het betreffende perceel is geplaatst.
- er is geen garantie dat een eventuele koper van de NAM zich gehouden zal voelen aan dit soort documenten als het niet wordt geborgd in de vergunning van EZK. Speciaal ook omdat EZK totale verantwoordelijkheid afschuift met het plaatsen van de handtekening van Staatssecretaris Vijlbrief op dit document met de kanttekening (letterlijk overgenomen uit het afspraken/toezeggingenkader): ’De Staat der Nederlanden (“Staat”) is (in juridische zin) geen partij bij dit Toezeggingen-document. Uit het Toezeggingen document vloeien geen rechten en verplichtingen voor de Staat voort. Dit Toezeggingen-document wordt door de Staat, vertegenwoordigd door de staatssecretaris Mijnbouw van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, uitsluitend ondertekend als blijk van waardering van het proces en van de daaruit tussen de partijen bij dit Toezeggingen-document voortgekomen toezeggingen.’
- De laatste alinea van de brief van B. Bouwmeester: in eerdere correspondentie heb ik gemeld dat de verantwoordelijkheid over alles aangaande het afspraken/toezeggingenkader niet zou moeten liggen (en wat mij betreft voor mij helemaal niet) bij bewoners. Andere dorpsbewoners van informatie voorzien is niet aan hen de verantwoordelijkheid ligt bij de overheid, de gemeenten, het provinciaal bestuur, de waterschappen en de door de overheid betaalde onafhankelijke voorzitter.
Tot zover mijn reactie op de mail van B. Bouwmeester v.w.b. de brief aan de bewoners van Schoonebeek en omgeving. Mijn op- en aanmerkingen op de voorgenomen mail aan de Colleges van Emmen en Coevorden met een cc aan Gedeputeerde Staten en het Dagelijkse Bestuur van het Waterschap volgt nu. Met de kanttekening dat in de hierna genoemde opmerkingen, nummer 2, ook geldt ook voor de eerste brief aan de bewoners:
- Tweede alinea, de laatste zin, ik heb niet ingestemd en steeds opgemerkt dat ik tegen de oliewinning ‘an sich’ ben.
- Derde alinea: Is het document nu wel of niet getekend door de partijen? En indien ja, u heeft toegezegd dat dit voorlopig niet zou gebeuren? Of krijgen dorpsbewoners een ongetekend exemplaar? En zou het document en de ondertekening niet plaatsvinden NA DE ENQUETE?
- De notulen van 20 april jl. was ik het niet mee eens en ondanks wat B. Bouwmeester in een aan mij gerichte mail hierover zegt blijven mijn aanvullingen staan.
- De brief suggereert dat alles ‘koek en ei’ was en het vinkje van het gebiedsproces m.n. voor wat betreft de ronde tafel-, klankbordgroep en ontzorgtafel gesprekken door de staatssecretaris kan worden afgevinkt.
Tot zover. Ik neem vanaf nu niet meer deel aan deze ontzorgtafel gezien het feit dat antwoord op belangrijke vragen van mij nog steeds niet zijn gegeven. Ik distantieer me volledig van alle door u geschreven mails, afsprakenkaders en notulen en wens dat mijn naam wordt verwijderd en weggelakt zoals dat vaker door de overheid wordt gedaan in documenten die via een WOB opgevraagd kunnen worden. U heeft zulke foute zaken gezegd en besloten en ik heb de indruk dat eigenlijk alles al een beklonken zaak was voordat er gesprekken plaatsvonden met een handjevol bewoners van Schoonebeek. Ik wens dan ook dat deze brief als klacht wordt behandeld door de overheid.
En het zou u sieren als u ook opneemt in brieven naar bewoners en colleges en provinciale Staten dat er nog maar vier of vijf bewoners, op persoonlijke titel, aan de ontzorgtafel zaten en dat anderen zeer ontevreden zijn afgehaakt. Het ging nooit om de zorgplicht van overheid en decentrale overheden voor haar burgers maar om het geld. Mag ik erop wijzen dat gezien dit hele proces er niets te merken is van de open bestuurscultuur die de overheid ons beloofde na de val van het vorige kabinet.
Het zou u sieren om eerder gestelde vragen uit mijn mail aan u van 2-5-2023 en de afhandeling van bovengenoemde zaken alsnog te beantwoorden.
In afwachting hiervan, verblijf ik,