Bron: Dagblad van het Noorden; 31 maart 2023
Hoe staat het er op dit moment voor in Schoonebeek?
Het uur U nadert voor de herstart van oliewinning en het injecteren van afvalwater in de Drentse bodem. De vergunningaanvragen door de NAM bij het ministerie van Economische Zaken (EZK) zijn aanstaande. De gemeenteraden van Coevorden en Emmen spraken de afgelopen weken over de herstart van winning en het beginnen met waterinjectie in Schoonebeek. Ondertussen groeit het verzet.
Hebben NAM en de staatssecretaris zich vergist in het lokale draagvlak?
Daar lijkt het sterk op. Na het stopzetten van de waterinjectie in Twente door onrust en incidenten, vonden NAM en Vijlbrief de verplaatsing naar Drenthe logisch. De staatssecretaris van Mijnbouw stelde kort na zijn aantreden resoluut dat hij de injectie van Twente naar Schoonebeek ging regelen. De NAM leek te kunnen teren op een stevige band van 75 jaar met het oliedorp. Want als het in Schoonebeek niet lukt, waar dan wel? De uitspraak van Vijlbrief om de oliewinning alleen te hervatten met draagvlak onder de bevolking leek daarom een veilige.
Schoonebeek volgt voorbeeld Twente. Nieuwe actiegroep Stop Afvalwater Schoonebeek opgericht
Maar na een klein jaar relatieve rust achter de schermen blijkt een deel van de bevolking helemaal niet zo gerust op de afvalwaterinjectie in twee gasvelden bij Schoonebeek. Die inwoners wijzen op de resultaten van de parlementaire enquête aardgaswinning Groningen en de situatie in Twente. In Twente zorgden bevolking en lokale politiek dat de injectie van productiewater in lege gasvelden werd stopgezet. Dat is ook het doel van een gloednieuwe actiegroep van verontruste inwoners van Schoonebeek en omgeving. Ze hebben de naam van de succesvolle actiegroep in Twente gekopieerd. Na Stop Afvalwater Twent e zag afgelopen week ook Stop Afvalwater Schoonebeek het licht.
Kan de actiegroep de plannen dwarsbomen?
Als NAM en EZK de twee-eenheid vormen zoals in het verleden, lijkt die kans klein. De economische belangen van de herstart van oliewinning zijn enorm. Er zit nog voor miljarden euro’s aan olie in de Schoonebeker grond. De opbrengst wordt verdeeld over de staatskas en NAM-aandeelhouders, Shell en Exxon. Toch zitten er ook scheurtjes in het monsterverbond door de ervaringen in Groningen en Twente. De opstand van inwoners en de kritische geluiden van raadsleden in Coevorden en Emmen lijken niet aan dovemansoren gericht. Die hebben ook de Tweede Kamer bereikt. Op initiatief van noordelijke Kamerleden Agnes Mulder (CDA) en Sandra Beckerman (SP) komt de Kamercommissie EZK op korte termijn naar Schoonebeek. Hans Vijlbrief zal niet veel later volgen.
Wat komt Vijlbrief halen of brengen?
Hij wil de afspraken tussen NAM en omwonenden beklinken. De herstart van de oliewinning is een zaak tussen NAM en Vijlbrief zelf. Maar daarbuiten is er nog een hoop te regelen. Dat mag de NAM zelf samen met inwoners, ondernemers en andere belangenclubs afkaarten. Dat gebeurt aan de zogenoemde ‘ontzorgtafel’ onder leiding van voorzitter Bert Bouwmeester. De voormalig burgemeester van Coevorden is niet onomstreden. Criticasters laken zijn bestuurlijke rol in het verleden bij de oliewinning en het feit dat hij is aangezocht door de gemeenten en EZK. Die betalen ook zijn gage van 175 euro per uur. Tegenover de gemeenteraad van Emmen stelde hij te zijn ‘besteld om redelijk onafhankelijk te zijn.’
‘Openbaar’ overleg over injectie afvalwater onder Schoonebeek achter gesloten deuren. ‘Alleen jullie mogen er niet in’
De overlegtafel vergadert achter gesloten deuren. Daardoor vrezen tegenstanders dat de NAM en overheden de geesten rijp proberen te maken voor de afvalwaterinjectie in plaats van goede afspraken te maken over smartengeld, inspraak en schadeafhandeling. Toch ligt er nu een concept-document van tien kantjes met afspraken. Daarin staat onder meer dat een ‘significant deel van de miljoenenopbrengsten moet landen in de directe omgeving van de oliewinning’. Ook moet de NAM schade direct vergoeden en stopt de waterinjectie meteen bij een aardbeving van 3.0 op de schaal van Richter of hoger. Onder deze afspraken volgt binnenkort dus een handtekening van NAM-directeur Johan Atema en tafelvoorzitter Bert Bouwmeester. Ook Vijlbrief en regionale bestuurders zetten hun poot.
Wat staat Schoonebeek de komende maanden te wachten?
Doel van de NAM blijft om in 2024 de oliepompen weer aan te slingeren. Het bedrijf zal daarvoor zijn huiswerk voor Den Haag op orde moeten hebben en voor Schoonebeek de betrouwbare buur moeten zijn die het zegt te zijn. Ondertussen wordt onder de inwoners van Schoonebeek een enquête gehouden onder de regie van Dorpsbelangen. Dat wil weten hoe groot de steun is voor de herstart van de oliewinning én waterinjectie. De nieuwe actiegroep Stop Afvalwater Schoonebeek belooft de trom flink te gaan roeren. Zij hoopt op Twentse toestanden. Althans wat betreft de uitkomst.